"Foreigner" by Maria Kuncewiczowa : literary and musical dialogue with the past

Cudzoziemka Marii Kuncewiczowej to powieść inspirowana rozrachunkiem autorki z przeszłością, próbą uporządkowania zepchniętych w podświadomość, trudnych emocji. Opowieść o karierze muzycznej Róży Żabczyńskiej i jej córki Marty stanowi transpozycję relacji Marii Kuncewiczowej z matką. Wspólnym mianownikiem łączącym biografię Kuncewiczowej oraz losy tytułowej bohaterki powieści jest muzyka. Jest ona zatem jednym z głównych tematów powieści, jednakże korespondencja muzyki i literatury obecna jest także w warstwie formalnej dzieła. Zdaniem krytyków, począwszy od pierwszej recenzji autorstwa Brunona Schulza, Cudzoziemka inspirowana jest formą fugi, w której temat psychiki Róży oraz kontr-temat jej metamorfozy realizują się na dwóch odmiennych planach czasowych powieści. Muzyczny wzorzec kompozycyjny oraz ściśle związana z muzyką fabuła, osnuta wokół dwóch najważniejszych utworów: koncertu skrzypcowego D-dur Brahmsa oraz pieśni Schumanna Ich grolle nicht, stanowią dwa korespondujące ze sobą poziomy sensów powieści, będące znakiem jej komplikacji semantycznej, porównywanej również z wielopłaszczyznową strukturą snu czy symfonii.Cudzoziemka (The Foreigner) by Maria Kuncewiczowa is a novel inspired by the author’s settlements with the past, an attempt to put in order difficult emotions pushed back into the subconscious. The story of a musical career of Róża Żabczyńska and her daughter Marta constitutes the transposition of the relationship between Maria Kuncewiczowa and her mother. Music is the common denominator combining the biography of Kuncewiczowa and the fate of the eponymous protagonist of the novel. She is one of the main themes of the novel, however, the correspondence between music and literature is also present in the formal level of the work. According to critics, commencing from the first review of the authorship of Bruno Schulz, The Foreigner is inspired by the form of a fugue, in which the subject of Rose’s psyche and the counter-subject of her metamorphosis are realized on two distinct time plans of the novel. The music composition pattern and the plot strictly related to the music, enveloped around two most important works: the Brahms’s violin concerto in D Major and Schumann’s song Ich grolle nicht, constitute two corresponding levels of the senses of the story, being the sign of their semantic compilation, also compared to the multi-faceted structure of a dream or a symphony